Thực hành nghe chủ động, xem phim có phụ đề song ngữ, tương tác với nhiều kiểu người nói tiếng Anh sẽ giúp bạn nâng cao khả năng nghe.
Em Casalena, nhà văn tự do, tác giả của nhiều bài viết về âm nhạc, phim ảnh, ngôn ngữ chia sẻ kinh nghiệm nghe tiếng Anh:
1. Nghe chủ động thay vì nghe bị động
Có hai hình thức nghe là chủ động và thụ động. Nghe chủ động là nghe một cách tập trung, cố gắng hiểu ý nghĩa những gì đang nghe được. Còn nghe thụ động chỉ đơn giản là nghe những gì đang được nói nhưng không thực sự cố gắng hiểu từng từ. Ví dụ, khi bạn đang nghe nhạc hoặc podcast tiếng Anh và không thực sự tập trung vào chúng, bạn đang nghe một cách thụ động.
Một số ý kiến cho rằng có thể cải thiện khả năng nghe tiếng Anh thông qua việc nghe thụ động nhưng theo kinh nghiệm cá nhân, tôi không thấy việc này giúp ghi nhớ từ vựng hay nâng cao khả năng hiểu từ. Nếu không dành thời gian để cố gắng và hiểu ngôn ngữ đang nghe, tôi sẽ không ghi nhớ bất kỳ điều gì mới. Vì vậy, tôi khuyên các bạn chủ động lắng nghe mọi lúc, ngay cả khi nghe thông thường như thưởng thức âm nhạc hay chương trình truyền hình.
2. Xem TV và phim tiếng Anh có phụ đề song ngữ
Hãy bắt đầu xem TV và phim tiếng Anh có phụ đề bằng cả tiếng Anh và tiếng mẹ đẻ. Điều này có thể hữu ích vì nó cho phép bạn nhanh chóng tìm ra nghĩa của một từ không quen thuộc. Việc hiển thị phụ đề tiếng Anh cũng rất hữu ích, giúp bạn có thể cải thiện khả năng kết hợp tiếng Anh nói với tiếng Anh viết.
3. Chơi các trò chơi nghe ESL (Tiếng Anh như ngôn ngữ thứ hai) online
Trò chơi luyện nghe tiếng Anh mang lại trải nghiệm tương tác, thú vị cho những người học đang gặp khó khăn trong việc cải thiện kỹ năng nghe.
Một số trang trò chơi luyện nghe ESL tuyệt vời có thể kể đến như ESL Kids Lab (chứa nhiều bài luyện nghe đơn giản cho người mới bắt đầu, giúp nhớ các từ vựng cơ bản về trường học, đồ vật hàng ngày, công việc…), TeachThis (các trò chơi được thiết kế cho các lớp học tiếng Anh nhưng nếu có một nhóm bạn cùng luyện tiếng Anh, bạn có thể thử), Randall’s ESL Cyber Listening Lab (gồm các bài kiểm tra và câu đố nghe tiếng Anh được sắp xếp theo cấp độ, dành cho mọi người từ mới bắt đầu đến nâng cao).
Trò chơi luyện nghe cũng mang lại cho bạn động cơ để “chiến thắng”. Bạn sẽ luôn có động lực và muốn tiếp tục luyện nghe tiếng Anh.
4. Đoán nghĩa từ ngữ cảnh của cuộc trò chuyện
Bạn nên có những cuộc trò chuyện bằng tiếng Anh trong thực tế càng sớm càng tốt. Một trong những cách tốt nhất để hiểu tiếng Anh khi bạn đang học là sử dụng các manh mối từ ngữ cảnh. Khi trò chuyện hoặc nghe âm thanh tiếng Anh, hãy cố gắng chọn ra những từ chính mà bạn biết. Bạn có thể sử dụng những từ này để có được ý tưởng cơ bản về những gì ai đó đang cố gắng truyền đạt và tìm ra nghĩa của một từ không quen thuộc.
Bạn cũng có thể chú ý đến giọng điệu (người nói có vui vẻ, bối rối, nghiêm túc hay cười không), ngôn ngữ cơ thể và môi trường xung quanh. Nếu ai đó đang cố gắng bắt chuyện với bạn và đang chỉ vào bản đồ, rất có thể họ cần chỉ đường. Nếu bạn đang đọc một biển báo giao thông màu đỏ, biển báo đó có thể có nghĩa là “dừng lại”.
Ngay cả khi không sống ở khu vực nói tiếng Anh, bạn vẫn có thể áp dụng phương pháp này để cải thiện kỹ năng trò chuyện bằng cách xem video trên FluentU hay nghe podcast tiếng Anh.
5. Đừng ngại nghe cuộc trò chuyện của những người xung quanh
Điều này có vẻ hơi thô lỗ. Tuy nhiên, nếu sống và làm việc ở đâu đó với những người nói tiếng Anh, đây là mẹo hữu ích vì làm như vậy là bạn đang cố gắng tích cực nghe và cải thiện khả năng hiểu tiếng Anh của mình.
Bằng cách lắng nghe cuộc trò chuyện của những người ở gần, bạn có thể chọn ra những từ đã học hoặc đang cố gắng học. Tập trung vào ý nghĩa của cuộc trò chuyện để xem bạn có thể hiểu được bao nhiêu, viết tóm tắt cuộc trò chuyện không?
Hãy lưu ý cách mọi người phát âm mọi thứ khi họ có những cảm xúc khác nhau. Điều gì đó được nói trong cơn giận dữ và được nói một cách nhanh chóng, tình cờ nghe rất khác nhau.
Tuy nhiên, bạn cần nhớ chỉ nghe để luyện chứ không phải để kể lại, đưa chuyện với người khác.
6. Tương tác với nhiều kiểu người nói tiếng Anh
Khi nói “các kiểu người nói tiếng Anh”, chúng ta đang nói về người miền Nam, người thành phố, nông thôn, người Scotland, Anh, Nam Phi…
Để cải thiện khả năng nghe tiếng Anh, bạn không nên chỉ luyện tập với một loại tiếng Anh mà hãy cố gắng tương tác với nhiều loại giọng và kiểu nói khác nhau. Bằng cách này, bạn sẽ cải thiện khả năng nghe các từ tiếng Anh có thể được phát âm theo nhiều cách. Thực tế, đây có lẽ là cách tốt nhất để trở thành một người nghe tiếng Anh thành thạo.
Nếu không sống ở một nơi có nhiều người nói tiếng Anh khác nhau, hãy thử tìm kiếm trên YouTube để tìm video bằng tiếng Anh từ mọi người ở khắp thế giới. Bạn có thể sử dụng các từ khóa như “vlog Australia”, “vlog Chicago” để trải nghiệm các giọng khác nhau.
7. Hãy nhớ bạn không thể hiểu mọi thứ ngay cả khi rất giỏi tiếng Anh
Người học bất kỳ ngôn ngữ nào có xu hướng nghe từ “thông thạo” và nghĩ đến trình độ thông thạo là đạt đến độ như người bản ngữ. Đây là mục tiêu khó khăn, có thể dẫn đến thất vọng.
Thực tế, ngay cả khi đã làm việc cực kỳ chăm chỉ và học tiếng Anh trong nhiều năm, bạn sẽ không thể ngừng học hỏi. Mười năm trong hành trình ngôn ngữ của mình, bạn có thể phải yêu cầu ai đó nói chậm lại hoặc lặp lại những gì họ nói vì bạn không hiểu. Điều này là bình thường.
Bạn có thể trở nên giỏi tiếng Anh thông qua việc cải thiện kỹ năng nghe, nhưng hãy dành cho mình khoảng thời gian để hoàn thiện.
